شریح قاضی

از دانشنامه‌ی اسلامی


شریح بن حارث، قاضى معروف کوفه که وابسته به امویان بود. وى طبع شعر هم داشت و شوخ طبع بود. او در اصل یمنى بود و در زمان عمر به قضاوت کوفه منصوب شد و مدت ۶۰ سال این شغل را داشت، جز در ایام ‌عبدالله زبیر که سه سال این کار را ترک کرد و در ایام حجاج، دست از این کار کشید و خانه نشین شد، تا زمان مرگش در سال ۹۷ یا ۹۸ هجرى، که عمرش بیش از صد سال بود.

در زمان امام على‌ علیه السلام هم مدتى بر منصب قضاوت بود. وقتى امام، وى را به این منصب ‌گماشت، بر او شرط کرد که هیچ حکمى را اجرا نکند، مگر آن که آن را بر آن حضرت عرضه ‌کند. على‌ علیه السلام یک بار بر او خشم گرفت و از کوفه بیرونش کرد.

وقتى ابن زیاد در کوفه، هانى بن عروه را دستگیر و در قصر با او بدرفتارى کرد، هواداران هانى در بیرون به فکر این که او را کشتند، سر و صدا راه انداختند. شریح قاضى‌ به امر ابن زیاد بیرون قصر آمد و شهادت داد که هانى زنده است تا جمعیت هوادار او متفرق شوند.

معروف است که وى به دستور عبیدالله زیاد، فتوا داد که چون حسین بن‌ على‌ علیه السلام بر خلیفه وقت ‌خروج کرده، دفع او بر مسلمانان واجب است.

چهره شریح ‌قاضى، به عنوان عالم وابسته به دربار ستم و در خدمت زور و تزویر شناخته مى‌شود و همیشه براى کوبیدن حق، از چهره افراد مذهبى و موجه که مردم حرفشان را مى‌پذیرند استفاده مى‌کنند. شریح نیز در منصب قضاوت بود و چنین سوء استفاده‌اى از موقعیت او به ‌نفع حکومت جور انجام گرفت.

پانویس

  1. بحارالانوار، ج۴۲، ص۱۷۵.
  2. وسائل الشیعه، ج۱۸، ص۶.
  3. مروج الذهب، ج۳، ص۵۷.

منابع

واقعه عاشورا
قبل از واقعه
شرح واقعه
پس از واقعه
بازتاب واقعه
وابسته ها